Η εκτίμηση των περιβαλλοντικών ζημιών μπορεί να ωφεληθεί από την αξιολόγηση επιλεγμένων ποιοτικών και ποσοτικών δεικτών/παραμέτρων (ή δεικτών).
Αυτοί οι δείκτες μπορεί να προέρχονται από εκείνους που χρησιμοποιούνται για την εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων, ή εκείνους που περιλαμβάνονται σε διεθνείς τυποποιημένους οδηγούς, ή στους τεχνικούς κανονισμούς της ΕΕ και των χωρών για τις επιπτώσεις στα προστατευόμενα είδη και τους φυσικούς οικοτόπους, τα ύδατα και το έδαφος.
Μια νέα μεθοδολογία για την περιβαλλοντική ζημία στο πλαίσιο της ΟΠΥ, η οποία βασίζεται στην ομαδοποίηση δεικτών γύρω από συγκεκριμένους στόχους αξιολόγησης ευθυγραμμισμένους με το μοντέλο DPSIR (Driver, Pressure, Source, Impact, Response), περιγράφεται παρακάτω.
Η αξιολόγηση της περιβαλλοντικής ζημίας σύμφωνα με την ELD βασίζεται στη μελέτη του ζημιογόνου συμβάντος και περιλαμβάνει, τον εντοπισμό και τον χαρακτηρισμό των παραγόντων ζημίας, τον προσδιορισμό της αιτιώδους σχέσης μεταξύ της επαγγελματικής δραστηριότητας/του ζημιογόνου συμβάντος/των παραγόντων ζημίας και των δυσμενών επιπτώσεων και, κυρίως, τον προσδιορισμό του κατά πόσον οι δυσμενείς επιπτώσεις σε σχέση με τις βασικές συνθήκες του προστατευόμενου φυσικού πόρου είναι πιθανό να είναι ή είναι σημαντικές σύμφωνα με τις απαιτήσεις της ELD.
Ο προσδιορισμός της περιβαλλοντικής ζημίας μπορεί να βασίζεται σε επιλεγμένους δείκτες που περιγράφουν, πρώτον, τις δυσμενείς επιπτώσεις ως προς τις βασικές συνθήκες του φυσικού πόρου (προϋπόθεση για την ύπαρξη περιβαλλοντικής ζημίας) και, δεύτερον, τα χαρακτηριστικά του ζημιογόνου συμβάντος και των παραγόντων ζημίας.
Προτείνεται μια νέα μεθοδολογική προσέγγιση, μια προσαρμοσμένη προσέγγιση DPSIR που μπορεί να διευκολύνει τον απλό και τυποποιημένο προσδιορισμό της περιβαλλοντικής ζημίας.
Το μοντέλο DPSIR έχει υιοθετηθεί από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος (ΕΟΠ) ως γενική αναφορά για μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στις διαδικασίες υποβολής εκθέσεων σχετικά με την κατάσταση του περιβάλλοντος, που πραγματοποιούνται σε οποιοδήποτε ευρωπαϊκό ή εθνικό επίπεδο. Το μοντέλο προτείνει μια γενική δομή αναφοράς για την αναπαράσταση του συνόλου των στοιχείων και των σχέσεων που χαρακτηρίζουν κάθε περιβαλλοντικό θέμα, θέτοντάς το σε σύνδεση με τις πολιτικές που σχετίζονται με αυτό.
Η δομή του μοντέλου DPSIR αποτελείται από διάφορα στοιχεία που συνδέονται μεταξύ τους με αιτιώδεις σχέσεις (βλ. εικ. 2):
• ΔΡΑΣΗ: δράσεις, τόσο ανθρωπογενείς όσο και φυσικές, ικανές να καθορίσουν τις πιέσεις στο περιβάλλον;
• ΠΙΕΣΗ: πιέσεις που ασκούνται στο περιβάλλον από τους προσδιοριστικούς παράγοντες;
• ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ: φυσικές, χημικές και βιολογικές ιδιότητες των περιβαλλοντικών πόρων;
• ΕΠΙΠΤΩΣΗ: αρνητικές επιπτώσεις στα οικοσυστήματα, στην υγεία των ανθρώπων και των ζώων και στην οικονομία;
• ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ: αντιδράσεις και κυβερνητικές δράσεις που εφαρμόζονται για την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών πιέσεων και επιπτώσεων.
