W ostatnich latach wzrosła liczba wymogów prawnych dotyczących rezerw finansowych na zobowiązania środowiskowe. Więcej jurysdykcji wymaga rezerw finansowych dla większej liczby rodzajów operacji.
Wymogi prawne dotyczące rezerw finansowych zostały szczegółowo omówione w Raporcie IMPEL z 2016 r. w sprawie Rezerwy finansowej – ochrony środowiska i publicznej kasy, i generalnie wynikają z:
- dyrektyw i rozporządzeń UE (na przykład dyrektywy w sprawie składowania odpadów, dyrektywy w sprawie odpadów wydobywczych, rozporządzenie w sprawie transgranicznego przemieszczania odpadów oraz dyrektywa w sprawie geologicznego składowania dwutlenku węgla), .
- Międzynarodowe konwencje, oraz
- prawodawstwo krajowe.
Operatorzy i branże mogą również zdecydować się na pozyskanie rezerwy finansowej z własnej inicjatywy w ramach dobrej praktyki biznesowej.
Komisja Europejska wydała wytyczne (na przykład w sprawie mechanizmów zabezpieczenia finansowego dla dyrektywy w sprawie geologicznego składowania odpadów), ale państwa członkowskie zasadniczo mają swobodę w określaniu rodzaju mechanizmu zabezpieczenia finansowego akceptowalnego w celu spełnienia wymogów UE. Niektóre państwa członkowskie publikują krajowe przepisy lub wytyczne, które określają rodzaje mechanizmów, które są dopuszczalne, w jakich okolicznościach, a w niektórych przypadkach mogą określać kwotę. Niektóre organy regulacyjne mogą uzupełniać rezerwy finansowe innymi przepisami mającymi na celu ograniczenie akumulacji zobowiązań. Przykładem tego jest pobieranie bezzwrotnych opłat za nieaktywne zapasy przez Alberta Energy Regulator.
Ważne jest, aby uznać, że nie ma jednego podejścia, które można zastosować do każdej sytuacji w zakresie świadczenia i dostarczania rezerw finansowych. Interakcje między prawem spółek, prawem upadłościowym i prawem ochrony środowiska są złożone i różnią się w zależności od kraju. Mechanizmy, które działają w jednej jurysdykcji, mogą stwarzać nieoczekiwane problemy w innej ze względu na różnice w szeregu czynników, w tym tradycji prawnych, a także ustawodawstwa krajowego. Ponadto, dostępne mechanizmy mogą się różnić. Inne czynniki określające rodzaje mechanizmów akceptowalnych przez organy regulacyjne mogą obejmować charakter odpowiedzialności środowiskowej (przewidywanej lub nieprzewidzianej), profil finansowy odpowiedzialności, charakter operacji i doświadczenie organu regulacyjnego z danym rodzajem środka. Użytkownikom niniejszego przewodnika zaleca się ustalenie tych faktów dla ich kraju, branży, operatora i odpowiedzialności.
Świadczenia finansowe nie są panaceum, a ochrona zapewniana przez świadczenia finansowe może być ograniczona, w szczególności w przypadku działań niezgodnych z prawem. Niektóre nielegalne działania (np. składowanie odpadów) występują całkowicie poza systemami zezwoleń i prawnymi, w ramach których ustanowiono przepisy finansowe. Nielegalne działania mogą również zagrozić wystarczalności i bezpieczeństwu prawnemu rezerw finansowych, nawet jeśli są one na miejscu. Przykładem może być opuszczenie miejsca przetwarzania odpadów, w którym składowane są odpady przekraczające limity określone w zezwoleniu; rezerwa finansowa nie byłaby wystarczająca, gdyby została obliczona na podstawie limitów określonych w zezwoleniu. Działania niezgodne z prawem mogą również unieważnić rezerwy finansowe z prawnego punktu widzenia z powodu klauzul wyłączających dotyczących czynów niezgodnych z prawem. W rozdziale na temat innych podejść do odpowiedzialności za środowisko, znajduje się pewna dyskusja, która jest istotna dla egzekwowania przepisów dotyczących nielegalnych działań.